Jak myć zęby z aparatem ortodontycznym?

Osoby noszące aparat ortodontyczny powinny zwracać szczególną uwagę na higienę jamy ustnej. Dlaczego? Jeden z głównych powodów stanowi możliwość pozostawania resztek pokarmów pod aparatem. To z kolei sprzyja wzrostowi bakterii i zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy i kamienia nazębnego. Takie przypadłości są istotną przeszkodę dla wdrożonego leczenia ortodontycznego. Jak więc myć zęby z aparatem ortodontycznym? Jak dbać o higienę przy aparacie? Podpowiadamy w artykule.

Czyszczenie zębów z aparatem ortodontycznym stałym w 5 krokach

Istnieje kilka sposobów mycia zębów z aparatem ortodontycznym. Przede wszystkim należy robić to często, regularnie, ostrożnie i dokładnie. Odpowiednia częstotliwość i precyzja są istotne, ponieważ nie tylko pomagają utrzymać zęby i aparat w  należytej czystości ale także zapobiegają odkładaniu się resztek pokarmu w zakamarkach aparatu i w przestrzeniach międzyzębowych.

Ważna jest również kolejność wykonywanych czynności i technika czyszczenia zębów z aparatem. Ruchy powinny być delikatne, ale zdecydowane i na tyle silne, by usunąć wszelkie zabrudzenia czy resztki pokarmu. Jak więc prawidłowo myć zęby z aparatem krok po kroku?

1. Zdejmij ruchome elementy aparatu

Czyszczenie zębów z aparatem ortodontycznym należy rozpocząć od zdjęcia jego ruchomych elementów. Należą do nich niektóre części elastyczne, które nie są zamontowane na stałe np. wyciągi czy ligatury elastyczne. Należy je delikatnie zdjąć i osobno, dokładnie wyczyścić.

2. Zacznij mycie od zębów trzonowych

Kolejność mycia zębów z aparatem ortodontycznym jest niezwykle istotna. Najpierw należy umyć zęby trzonowe, posuwając się w kierunku od trzonowców do siekaczy. W ten sposób można uniknąć wtórnego przemieszczenia resztek pokarmowych podczas szczotkowania.

3. Szczotkuj zęby techniką obrotowo-wymiatającą

Metoda obrotowo-wymiatająca (nazywana też techniką roll) polega na szczotkowaniu zębów szczoteczką ustawioną pod kątem 45 stopni względem dziąseł. Każdy z zębów należy myć osobno przez około 10 sekund, wymiatając włosiem szczoteczki od dziąsła ku górze.

Ważne jest, aby ruchy były dość stanowcze. Nie można również zapomnieć o tym, że należy szczotkować zarówno zewnętrzną, wewnętrzną, jak i żującą stronę zęba. Trzeba przy tym zwrócić szczególną uwagę na miejsca przytwierdzenia aparatu i bezpośrednio wokół niego. To w nich mogą schować się resztki jedzenia.

4. Użyj nici dentystycznej lub irygatora

Nić dentystyczna lub irygator świetnie sprawdzą się przy usuwaniu ewentualnych pozostałości pokarmów z przestrzeni między zębowych. Irygator dodatkowo pozwoli wypłukać resztki, znajdujące się pod aparatem.

5. Zastosuj płukankę do ust

Płukanie jamy ustnej nie tylko pomoże pozbyć się elementów przeżutego pokarmu, ale dodatkowo nada oddechowi świeżość. Do płukania często stosuje się płyny z dodatkiem szałwii lub melisy, które mają właściwości bakteriobójcze, ściągające i przeciwzapalne.  Płukanie może pomóc w ukojeniu bolesności dziąseł, które często pojawiają się zwłaszcza w pierwszych tygodniach po założeniu aparatu.

Czym czyścić zęby w aparacie ortodontycznym?

Produkty i przybory przeznaczone do mycia zębów z aparatem nie różnią się zbytnio do tych, stosowanych w standardowej higienie jamy ustnej. Istnieją jednak również specjalne akcesoria, które ułatwiają zachowanie czystości aparatu.

Szczoteczką

Jaką szczoteczką myć zęby z aparatem? Wystarczy tradycyjna szczoteczka do zębów, jeśli tylko posiada wąską, lekko zaokrągloną główkę. Można jednak skorzystać z innych jej typów. Do wyboru mamy szczoteczkę:

• ortodontyczną z główką  w kształcie litery V – niestandardowa główka pozwala na łatwiejsze dotarcie do miejsc trudnodostępnych;
• brush between – to specjalna szczoteczka służąca do czyszczenia wąskich przestrzeni międzyzębowych. Świetnie uzupełni codzienną higienę jamy ustnej. W ofercie Jordan znajdują szczoteczki o różnych rozmiarach o średnicy od 0,4 do 0,8 mm i średnicy włosia od 2,5 do 5 mm. Dzięki temu każdy znajdzie odpowiednią szczoteczkę dla siebie;
• elektryczną (soniczna, ultradźwiękowa) – te szczoteczki są skuteczne w przypadku tradycyjnej higieny jamy ustnej ze względu na ultraszybkie drgania. Jednak dla pełnej higieny jamy ustnej z aparatem ortodontycznym ich użycie może być niewystarczające – zwłaszcza przy braku specjalnych końcówek przeznaczonych stricte do czyszczenia aparatów.

Wybierając odpowiednią szczoteczkę, warto zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Pierwszą z nich jest odpowiednio miękkie włosie, które zapobiegnie powstawaniu mikro uszkodzeń i podrażnień dziąseł podczas wzmożonego szczotkowania. Drugie kryterium stanowi wybór szczoteczki z odpowiednim kształtem główki, który pozwoli na dotarcie do przestrzeni między zębami i miejsc pod aparatem.

Nicią ortodontyczną

Nić ortodontyczna to rodzaj nici dentystycznej przeznaczony zwłaszcza dla osób noszących aparaty stałe. Jest bardziej miękka i puszysta od tej standardowej nici. Została zaprojektowana w sposób ułatwiający swobodne manewrowanie pomiędzy elementami aparatu. Nitkowanie jest bardzo istotnym elementem higieny jamy ustnej z aparatem ortodontycznym, dlatego nie wolno o nim zapominać.

Pastą do zębów z aparatem

Pasta do zębów z aparatem nie powinna zawierać elementów ściernych, ponieważ mogą one mieć negatywny wpływ na przymocowanie aparatu lub uszkodzić jego delikatne łączenia. Warto zastosować pastę wzbogaconą o wyciągi z ziół, działających łagodząco (szałwia, rumianek, melisa). Ukoją one podrażnienia, do których często dochodzi podczas mocnego szczotkowania okolic aparatu. Można również zwrócić uwagę na pasty z dodatkiem substancji odświeżających oddech (np. mięta pieprzowa).

Jak często myć zęby z aparatem?

Pod fragmentami aparatu znacznie łatwiej chowają się resztki pokarmów, a także znacznie szybciej narasta miękki osad, który później zamienia się w płytkę nazębną. Dlatego też czyszczenie zębów z aparatem powinno odbywać się minimum trzy razy dziennie:

• rano,
• po każdym posiłku,
• przed snem.

Taka rutyna pozwoli na skuteczne oczyszczenie jamy ustnej. Przy czym poranna i wieczorna higiena powinna być jak najdokładniejsza, by usunąć odkładającą się płytki nazębnej. Mycie po posiłkach może być krótsze, ponieważ ma ono na celu pozbycie się resztek posiłku. Wieczorem nie należy również zapominać o prawidłowym nitkowaniu.

Higiena jamy ustnej z aparatem ortodontycznym – jak o nią dbać? Podsumowanie

Dla osób noszących aparat ortodontyczny istotne jest, by myć zęby jak najdokładniej i możliwie często. W higienie jamy ustnej z aparatem ortodontycznym należy zadbać o kolejność i technikę czyszczenia, a także zwrócić uwagę na odpowiednią pastę i akcesoria.

Bibliografia:

https://www.qvh.nhs.uk/wp-content/uploads/2020/08/Oral-health-advice-for-patients-with-fixed-brace-0475-1.pdf
https://www.mdpi.com/2304-8158/12/5/947